سرطان رحم ( به انگلیسی : Uterine cancer ) با رشد و پیشرفت میتواند علایم و نشانه‌های مختلفی ایجاد کند. سایر مشکلات پزشکی هم هستند که می‌توانند علایمی‌مشابه سرطان رحم ایجاد کنند. رشد غیر طبیعی سلول‌های دیواره داخلی رحم یا اندومتر منجر به ایجاد سرطان زحم می‌شود که به نام سرطان اندومتریوز هم شناخته می‌شود و اغلب با خونریزی غیر طبیعی از واژن همراه است.اگر علائم سرطان رحم در مراحل اولیه جدی گرفته شده با مراجعه به پزشک سرطان رحم تشخیص داده شود قابل درمان است و قبل از این که به سایر اندام‌ها سرایت کند با جراحی و برداشتن رحم از بین می‌رود.
تشخیص علائم سرطان رحم
سرطان رحم در دختران بسیار نادر است و معمولا اتفاق نمی‌افتد و اغلب زنانی که رابطه جنسی را تجربه کرده اند و در سنین بالا مبتلا به این سرطان می‌شوند. اگر دختری به هر شکل به ویروس هرپس تناسلی مبتلا شده باشد احتمال ابتلای او به سرطان رحم بوجود می‌آید. علایم سرطان رحم دردختران تفاوتی با زنان ندارد و اغلب با خونریزی‌های غیرمعمول واژینال همراه است.
زنان مبتلا به سرطان رحم ممکن است هر یک از علایم زیر را تجربه کنند. در برخی موارد این زنان هیچ تغییری ندارند یا ممکن است علت این علایم یک مشکل پزشکی دیگر باشد.
شایع ترین علامت سرطان رحم، خونریزی غیر طبیعی واژن است که میتواند شامل تغییر در قاعدگی ( دوره‌های سنگین ترف طولانی تر یا بیشتر از حد طبیعی ) خونریزی بین دوره‌ها، خونریزی یا لکه بینی بعد از یائسگی. سایر علایم سرطان رحم عبارتند از :
ترشحات غیر معمول واژینال که میتواند بدبود، چرکی یا خونی باشد. شایع ترین علایم سرطان آندومتر خونریزی غیر طبیعی واژینا است. از جریان آبکی گرفته تا رگه‌های خون یا جریان شدید خون. اگر پس از یائسگی هر گونه خونریزی را تجربه کنید نشان دهنده مشکل است.
علائم سرطان رحم
تشخیص علائم سرطان رحم
نتایج غیر طبیعی آزمایش پاپ اسمیر
درد هنگام دخول
درد و یا احساس فشار لگن
درد یا احساس فشار داخل لگن، زیر شکم، کمر یا پاها
درد هنگام ادرار کردن، سخت شدن دفع ادرار یا وجود خون در ادرار
درد هنگام حرکات روده ، حرکات دشوار روده یا وجود خون در مدفوع
خونریزی از مثانه یا روده بزرگ
تجمع مایعات در شکم یا پاها
کاهش وزن
عدم اشتها
مشکل تنفس
علائم سرطان رحم و عوامل خطر
اگرچه عوامل خطرساز غالبا بر رشد سرطان تاثیر میگذارند اما اغلب آن‌ها به طور مستقیم باعث ایجاد سرطان نمی‌شوند. هستند افرادی که با وجود داشتن چندین عامل خطر هرگز مبتلا به سرطان نمی‌شوند در حالی که برخی افراد مبتلا فاکتورهای خطر شناخه شده ندارند. دانستن عوامل خطر و در میان گذاشتن ان‌ها با پزشک میتواند به شما در تشخیص بهتر بیماری یا ایجاد آگاهی بیشتر در مورد سبک زندگی و مراقبت‌های بهداشتی کمک کند. عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد
سن : سرطان رحم بیشتر در زنان بالای ۵۰ سال رخ میدهد. میانگین سنی در تشخیص ۶۰ سال است. در زنان ۴۵ سال به پایین این سرطان معمول نیست.
چاقی . بافت چربی در خانم‌هایی که اضافه وزن دارند استروژن اضافی ایجاد میکند، این هورمون جنسی میتواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد. حدود ۷۰ درصد موارد سرطان رحم با چاقی مرتبط است.
نژاد . زنان سفید پوست نسبت به سایر قومیت‌های دیگر بیشتر به سرطان رحم مبتلا می‌شوند با این حال احتمال تشخیص سرطان پیشرفته در زنان سیاه پوست بیشتر است.
احتمال ژنتیک ارثی بودن انواع سرطان‌ها
ژنتیک . خانواده‌هایی که سرطان روده بزرگ در آن‌ها ارثی است احتمال ابتلا به سرطان رحم بالاتری دارند.
دیابت . دیابت خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش میدهد
سایر سرطان‌های زنان از جمله سرطان سینه روده بزرگ یا تخمدان ، خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش میدهد.
تاموکسیفن Tamoxifen ، زنانی که برای درمان سرطان سینه از این دارو استفاده میکنند خطر ابتلا به سرطان رحم در آن‌ها بالا می‌رود. فواید تاموکسیفن معمولا از خطر ابتلا به سرطان رحم بیشتر است ولی باید از عوارض آن آگاه باشید.
پرتودرمانی . پرتودرمانی ناحیه لگن و زیر شکم خطر ابتلا به این سرطان را افزایش میدهد.
رژیم غذایی . مصرف غذاهای پرچرب حیوانی
استروژن . قرار گرفتن طولانی مدت در معرض استروزن یا عدم تعادل استروژن از جمله : شروع قاعدگی قبل از ۱۲ سالگی یا شروع یائسگی. زنانی که پس از یائسگی از هورمون درمانی جایگزین استفاده میکنند به خصوص اگر تنها استروژن استفاده کنند. این خطر برای زنانی که استروژن را با پروژسترون مصرف میکنند کمتر است.
زنانی که هرگز باردار نشده اند.
روش‌های پیشگیری سرطان رحم
عوامل مختلفی در انواع سرطان نقش دارند. اجتناب از این عوامل بهترین راه برای پیشگیری است. اگرچه هیچ روش اثبات شده‌‌‌ای برای پیشگیری کامل سرطان رحم وجد ندارد ممکن است بتوانید با رعایت این نکات خطر را برای خود کاهش دهید. تحقیقات نشان داده است که برخی عوامل خطر سرطان رحم را کاهش میدهد:
مصرف قرص‌های ضد بارداری . قرص‌های ضد بارداری ترکیبی از استروژن و پروژسترون دارند که به صورت دوره‌‌‌ای مصرف می‌شوند که خطر رشد بیش از حد دیواره رحم راکاهش می‌دهند.
استفاده از IUD هورمونی پروژستین
حفظ وزن سالم
اگر مبتلا به دیابت هستید، مدیریت خوب بیماری مانند نظارت منظم بر قند خون
چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم هستند
یکی از عوامل اصلی ایجاد سرطان رحم و دهانه رحم ویروس زگیل تناسلی یا HPV است بنابراین اگر با چند شریک جنسی در ارتباط هستید یا از شریک جنسی خود به اندازه کافی اطمینان ندارید حتما باید واکسن این ویروس را دریافت کنید و حتما از کاندوم برای رابطه جنسی استفاده کنید. سایر افرادی که خطر ابتلا به سرطان رحم در ان‌ها بیشتر است عبارتند از :
افرادی که در سنین پایین ازدواج کرده اند
افراد نازا یا کسانی که زایمان نداشته اند
افرادی که همسرشان ختنه نشده است
افراد مبتلا به زگیل تناسلی یا ایدز
افراد معتاد یا سیگاری
درجه بندی سرطان رحم
سرطان رحم رشد سلول‌های بدخیم در دیواره رحم است. سرطان رحم بر اساس میزان گستردگی سلول‌های بدخیم سرطانی و مقدار اندامی‌که در جراحی باید برداشته شود طبقه بندی می‌گردد.
مرحله اول : تومور به بخش بالایی رحم ، گره‌های لنفاوی یا دیگر اندام‌ها سرایت نکرده.
مرحله دوم : تومور به سلول‌های دهانه رحم رسیده ولی هنوز به بیرون از رحم سرایت نکرده .
مرحله سوم : سرطان ممکن است به نواحی اطراف رحم از جمله واژن و گره‌های لنفاوی سرایت کرده باشد.
مرحله چهارم : سرطان به درون مثانه یا بخش پایینی روده بزرگ یا استخوان‌ها و اندام‌های بیرون از لگن مانند ریه‌ها سرایت کرده است.
سرطان رحم در مرحله سوم و چهارم معمولا به عنوان سرطان بدخیم با درجه تهاجمی‌بالا تشخیص داده می‌شود که احتمال عود یا عدم درمان آن وجود دارد.
تشخیص و علائم سرطان رحم
پس از مشاهده علایم و مراجعه به پزشک با انجام آزمایشاتی باید سرطان و میزان گسترش آن به سایر اندام‌ها تعیین شود. از آزمایشهای تصویربرداری برای تعیین مقدار شیوع سرطان و از نموه برداری برای تشخیص بافت سرطانی استفاده می‌شود.
علاوه بر معاینه فیزیکی، آزمایشهای زیر برای علائم سرطان رحم قابل استفاده است:
معاینه لگن . بررسی رحم، واژن ، تخمدان‌ها و روده. آزمایش پاپ اسمیر که اغلب با معاینه لگن انجام می‌شود.
آزمایش پاپ اسمیر : ساده ترین و ارزان ترین و در دسترس ترین روش برای تشخیص زود هنگام سرطان رحم و سرویسک است که بسیار قابل اطمینان بوده و با نمونه برداری از بافت دهانه رحم و بررسی آن میتواند سراطن رحم را تشخیص دهد. در افرادی که احتمال خطر در آن‌ها بالاست توصیه می‌شود هر ۳ سال یک بار این تست را انجام دهند.
بیوپسی آندومتر از رحم
بیوپسی آندومتر . نمونه برداری بخشی از بافت دیواره رحم برای معاینه زیر میکروسکوپ. برای نمونه برداری یک لوله نازک وارد رحم شده و با مکش مقداری از بافت آن را برمیدارد. این روند چند دقیقه طول می‌کشد و پس از آن احساس گرفتگی رحم و خونریزی واژن خواهید داشت که این علایم با مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی به زودی از بین می‌رود.
اتساع و کورتاژ . روشی دیگر برای نمونه برداری از بافت رحم که با بیهوشی انجام می‌شود و اغلب همراه با هیستروسکوپی انجام می‌شود تا پزشک بتواند درحین عمل لایه داخل رحم را ببیند. یک لوله انعطاف پذیر نازک و روشن از طریق واژن و دهانه رحم وارد رحم می‌شود و همزمان با مشاهده لایه درون رحم ، نمونه برداری می‌شود.
سونوگرافی ترانس واژینال چیست و برای علائم سرطان رحم چکار باید کرد
سونوگرافی ترانس واژینال . در سونوگرافی ترانس واژینال یک لوله که از امواج صوتی برای ایجاد تصویر از اندام‌های داخلی استفاده میکند وارد واژن شده و از رحم عکسبرداری میکند. اگر آندومتر خیلی ضخیم به نظر برسد پزشک برای تشخیص از نمونه برداری استفاده میکند.
اسکن توموگرافی کامپیوتری . سی تی اسکن با استفده از اشعه ایکس که از زوایای مختلف گرفته شده از داخل بدن عکس می‌گیرد. در نهایت تصویری سه بعدی در نمایشگر نشان داده می‌شود که هرگونه ناهنجاری یا تومور را نشان میدهد. برای نمایش بهتر تصویر ممکن است از تزریق رنگ یا مصرف خوراکی‌‌ان‌توسط بیمار استفاده شود.
ام آر آی : MRI برای تولید تصاویر دقیق ار بدن با میدان‌های مغناطیسی استفاده میکند که برای اندازه گیری تومور کاربرد دارد. قبل از اسکن رنگی خاص به نام ماده حاحب به بیمار داده می‌شود تا تصویر واضح تر شود. این روش اغلب در خانم مهایی که سرطان رحم درجه پایین دارند استفاده می‌شود تا ببینند که سرطان تا چه اندازه در دیواره رحم رشد کرده است. دانستن این امر به تعیین میزان حفظ باروری زن کمک میکند.
جراحی و علائم سرطان رحم
خوشبختانه اغلب زنان با مراجعه به موقع به پزشک و تشخص زود هنگام سرطان ، می‌توانند این مشکل را درمان کنند نرخ زنده ماندن در ۵ سال آینده بعد از تشخیص در مرحله اول و دوم بالای ۸۰ درصد است. شانس زنده ماندن در ۵ سال ایند در مرحله سوم کمتر از ۵۰ درصد و در مرحله چهارم ۱۵ تا ۲۰ درصد است.
درصورتی که برای درمان سرطان رحم نیاز به جراحی باشد اغلی رحم به همراه لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها برداشته می‌شود. جراحی شامل برداشتن گره‌های لنفاوی در ناحیه لگن هم خواهد بود.
منبع: salamataneh